WOLMED ŁÓDZKIE

Uzależnienie od Internetu dotyka zarówno dzieci i młodzież, jak i osoby dorosłe. Wyznacznikiem uzależnienia w tym przypadku jest nie tylko czas spędzany online, ale przede wszystkim to, jak zmienia się nastrój przy korzystaniu z sieci oraz przy znacznym jej ograniczeniu.

Dla wielu osób Internet jest przede wszystkim narzędziem pracy. Jego zalety w sposób szczególny doceniliśmy w okresie pandemii Covid-19, kiedy możliwość pracy zdalnej pozwoliła wielu mniejszym i większym firmom przetrwać w warunkach obostrzeń i izolacji społecznej. Ten szczególny czas przyczynił się od jeszcze jednej zmiany… Coraz większa liczba osób zaczęła korzystać z Internetu w poszukiwaniu rozrywki i sposobów na odreagowanie stresu. Korzystanie z Internetu może wiązać się  z poprawą humoru. Niektóre osoby wprowadza wręcz w stan euforii i ekscytacji, podczas gdy ograniczenie dostępu do sieci wiąże się z niepokojem, smutkiem, przygnębieniem i irytacją. W skrajnych przypadkach może powodować agresję.

Siecioholizm: Czym jest uzależnienie od Internetu?

Siecioholizm to rodzaj uzależnienia behawioralnego. O uzależnieniu behawioralnym mówimy wówczas, gdy człowiek jest uzależniony do jakiejś czynności. Uzależnienie polega na niekontrolowanej potrzebie, a wręcz przymusie, podejmowania określonych aktywności, mimo świadomości ich negatywnych konsekwencji.

Jak podaje Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne, ok. 6% osób, które korzystają z Internetu, są od niego uzależnione, a dla 30% jest on ucieczką od rzeczywistości. Badająca uzależnienie od komputera i sieci internetowej, Kimberly Young z Uniwersytetu w  Pittsburghu, mówi o pięciu typach uzależnienia związanego z komputerem i Internetem. To:

  • erotomania internetowa,
  • socjomania internetowa (korzystanie z portali społecznościowych, czatów),
  • uzależnienie od gier hazardowych i sieciowych,
  • przeciążenie informacyjne (przymus ciągłego pozyskiwania informacji),
  • uzależnienie od komputera (m.in. gier).

Czym objawia się uzależnienie od Internetu?

Objawy towarzyszące siecioholizmowi są podobne do objawów innych uzależnień behawioralnych. Wszystko rozpoczyna się od etapu fascynacji, na którym użytkownik poznaje możliwości sieci i zaczyna je eksplorować. Z czasem przychodzi moment, w którym włączenie Internetu wspomaga odprężenie się, podnosi poziom endorfin (zwanych „hormonami szczęścia”), sprawia przyjemność i redukuje nagromadzone napięcie psychiczne, stres,  wyzwala podniecenie, pozwala poczuć się mniej samotnym. Te uczucia nakłaniają do dalszego korzystania z sieci, poświęcania aktywnościom online coraz więcej czasu. Tak dochodzi do sytuacji, w której siecioholik czuje, że jego stany emocjonalne wyrównują się, a korzystanie z Internetu kojarzy się z jedyną przyjemnością. Jednocześnie stopniowo ograniczony zostaje czas spędzany z „żywymi” ludźmi, na korzyść wirtualnej rzeczywistości. Wycofanie ze świata realnego skutkuje m.in.:

  • pogorszeniem relacji z rodziną i najbliższymi,
  • zaniedbywania rodziny,
  • zaniedbywania obowiązków zawodowych,
  • deprywacji snu i wynikającym z niej konsekwencjom zdrowotnym.

Czy moje dziecko nadużywa komputera?

Współcześnie trudno sobie wyobrazić odrabianie prac domowych i kontaktowanie się z przyjaciółmi bez dostępu do urządzeń podłączonych do sieci Internet. Regularne korzystanie z laptopa czy smartfona nie jest dowodem na uzależnienie dziecka. Niemniej jednak pewne sygnały powinny zwrócić uwagę rodzica. O tym, że Twoje dziecko nadużywa komputera i sieci Internet może świadczyć m.in.:

  • Wyraźny spadek aktywności i zamykanie się dziecka na długie godziny w swoim pokoju.
  • Rezygnacja z aktywności, które wcześniej sprawiały dziecku przyjemność, jak również rezygnacja ze spotkań ze znajomymi.
  • Niechęć do spędzania czasu z rodziną.
  • Kłopoty w szkole.
  • Zaburzenie rytmu dobowego.
  • Pogorszenie samopoczucia i zdrowia fizycznego. Wyraźny spadek odporności i częste przeziębienia.
  • Zaburzenia nastroju.
  • Agresja występująca przy próbach ograniczenia czasu przed komputerem.

Nawet wówczas, gdy dziecko nie przejawia cech uzależnienia, niekontrolowane korzystanie przez nie z Internetu i urządzeń elektronicznych (laptopa, smartfona, tabletu) może wiązać się z poważnymi konsekwencjami. Czas spędzany online lub na grach komputerowych powoduje trudności w zawieraniu relacji społecznych, wyrażaniu uczuć. Dzieci, które spędzają dużo czasu przed ekranem są zmęczone, rozkojarzone, doświadczają trudności w zapamiętywaniu i utrzymywaniu uwagi.

Przyczyny uzależnienia od Internetu

Każdy człowiek, a dziecko w szczególności, potrzebuje fizycznego kontaktu, dotyku, akceptacji, bezpośrednich rozmów czy zabaw. Obecnie często obserwujemy sytuacje, w których dziecko dąży do zaspakajania tych potrzeb w instynktowny i naturalny sposób, ale brakuje mu kompetencji społecznych. Ich rozwój jest hamowany przez popularny obecnie styl życia oraz wyzwania, z jakimi mierzymy się w codziennym życiu.

Życie w pośpiechu, działanie pod wpływem stresu, rosnące oczekiwania finansowe, a po okresie pandemii Covid-19, coraz częściej praktykowana praca i nauka zdalna, prowadzą do sytuacji, w której dziecko potrafi nagrywać filmiki, czy opisywać swoje uczucia za pomocą kolorowych ikonek, natomiast w rzeczywistej konfrontacji z rówieśnikiem nie jest w stanie zbudować trwałej relacji, czy nawet nawiązać powierzchownego kontaktu. Problemy w relacjach rówieśniczych bardzo często owocują frustracją wywołującą destrukcyjne zachowania, w tym poszukiwanie kompensacji w wirtualnej rzeczywistości. Podobne mechanizmy obserwujemy w przypadku młodych dorosłych, którzy również doświadczają trudności w nawiązywaniu, budowaniu i utrzymywaniu relacji z otaczającymi ich ludźmi.

Siecioholizm dzieci i młodzieży: Diagnostyka i leczenie 

Specyfika czasów, w których żyjemy, wpływa na podatność dzieci i młodzieży na uzależnienie od Internetu. Podejrzewając problem u swojego dziecka, powinniśmy działać natychmiast i zwrócić się po specjalistyczną pomoc. Taką pomoc Wolmed oferuje w Poradniach Psychologiczno-Terapeutycznych dla Dzieci i Młodzieży oraz Rodzin w Bełchatowie, Pajęcznie, Radomsku, Łasku, Wieluniu i Zduńskiej Woli. Co ważne pomoc świadczona jest w ramach kontraktu z NFZ, więc jest bezpłatna. Konieczne jest natomiast posiadanie ubezpieczenia.

W ramach realizowanego programu profilaktyczno-terapeutycznego specjaliści Wolmed:

  • prowadzą konsultacje psychologiczne,
  • przeprowadzają diagnozę psychologiczną,
  • prowadzą terapię indywidualną i terapię rodzinną,
  • organizują treningi umiejętności psychospołecznych zawierające wiedzę na temat uzależnienia i współuzależnienia.

Co ważne, do naszej placówki można zgłaszać się nie tylko z problemem uzależnienia od Internetu czy komputera. Pomagamy również w sytuacjach, w których dzieci i młodzież borykają się z problemami emocjonalnymi, odczuwają lęk, mają trudności w kontaktach społecznych.

10 zasad, które wspierają proces leczenia

  1. A. Davis, w opracowaniu dotyczącym patologicznego korzystania z Internetu oraz komputera, zaproponował 10 zasad, które wspierają proces leczenia. Obejmują one m.in.:
  • Usytuowanie sprzętu w miejscu uniemożliwiającym izolowanie się od otoczenia.
  • Korzystanie z komputera w obecności innych osób.
  • Zmiana pór korzystania z Internetu oraz wydłużanie przerw pomiędzy kolejnymi sesjami.
  • Codzienne odnotowywanie swoich wszystkich aktywności, w tym także czasu spędzonego przy komputerze.
  • Powstrzymywanie się od używania pseudonimów w sieci.
  • Rozmawianie o problemie z bliskimi i znajomymi.
  • Wprowadzenie systematycznych ćwiczeń fizycznych,
  • Stosowanie technik relaksacyjnych.
  • Kontrolowanie swoich myśli dotyczących Internetu.

Nawet drobne czynności będą wpływały na stopniowe ograniczanie czasu spędzanego online, a, co za tym idzie, niwelowanie negatywnego wpływu nałogu na życie i zdrowie osoby uzależnionej.

*Powyższa porada jest sugestią i nie zastępuje wizyty u specjalisty. W przypadku problemów ze zdrowiem należy skonsultować się z lekarzem.