Coraz krótsze dni, mało słońca, deszczowa pogoda i mniej aktywności na świeżym powietrzu – to główne przyczyny jesiennej chandry, przygnębienia, smutki, nadmiernej płaczliwości, bezsenności i utraty energii.
Czym jest jesienna chandra? Jak ją rozpoznać? Jakie są jej rodzaje i przyczyny oraz kiedy niezbędna może okazać się konsultacja u specjalisty?
Obserwując u siebie nadmierną płaczliwość, bezsenność, obniżenie nastroju czy zwiększoną podatność na infekcję wiele osób zastanawia się, czy to jeszcze jesienna chandra czy już depresja. Tymczasem sezonowy spadek nastroju jest czymś zupełnie normalnym i nie musi oznaczać depresji.
Czym jest popularna chandra? Jak ją rozpoznać?
Chandra występuje wtedy, gdy pogorszenie nastroju i samopoczucia nie jest związany z poważnym bądź tragicznym wydarzeniem w życiu człowieka. Chandra najczęściej występuje sezonowo, jesienią lub zimą, kiedy mamy już za sobą wakacyjny wyjazd, a na kolejny urlop musimy czekać co najmniej kilka długich miesięcy. Dni są krótsze, słońca jak na lekarstwo, za oknem często pada deszcz i robi się nieprzyjemnie zimno. Nic więc dziwnego w tym, że rano trudno nam się wstaje z łózka i najchętniej przeleżelibyśmy cały dzień pod ciepłym kocem. Na szczęście organizm człowieka przejawia tendencje do szybkiego przyzwyczajania się do nowego stanu, w rezultacie czego chandra szybko znika. Zwykle trwa od kilku do kilkunastu dni, co zdecydowanie różni ją od depresji. Nie wymaga leczenia. Przechodzi samoczynnie.
Czym jest depresja? Czym różni się od jesiennej chandry?
Depresja to poważna choroba. Nie pojawia się z dnia na dzień. Zaczyna się od ogólnego przygnębienia, stopniowo występują bezsenność, zaburzenia łaknienia, obniżenie nastroju. Chory traci zainteresowanie dotychczasowymi aktywnościami i ogólne zadowolenie z życia. Wymienione powyżej objawy to „osiowe” choroby, które jednak nie wyczerpują w pełni listy symptomów depresji, która obejmuje również spadek zaufania lub szacunku do siebie, bezsenność, spadek łaknienia, wyraźny spadek libido oraz nawracające myśli o śmierci lub samobójstwie.
O depresji mówi się wówczas, gdy wspomniane objawy utrzymują się co najmniej przez dwa tygodnie. Chorobę może zdiagnozować psychiatra wspólnie z psychologiem, który w tym celu wykona test skali depresji wg Hamiltona lub Becka.
Chandra: Objawy okresowego spadku nastroju
Chandra najczęściej pojawia się na przełomie października i listopada, choć osoby szczególnie wrażliwe mogą dostrzec u siebie pierwsze jej objawy już we wrześniu. Do sygnałów wróżących okresowy spadek nastroju zalicza się m.in.:
- senność,
- rozdrażnienie,
- brak sił witalnych,
- zwiększoną ochotę na słodycze,
- obniżenie naturalnej odporności organizmu.
Choć objawy jesiennej chandry nie należą do najprzyjemniejszych, nie muszą wcale oznaczać poważnej choroby i na ogół nie wymagają leczenia. Z czasem ustępują same, a my odzyskujemy siły i chęć do życia.
Sposób na chandrę: Jak sobie z nią radzić?
Kiedy dopadną nas nieprzyjemne objawy jesiennej chandry nie musimy czekać na poprawę nastroju z założonymi rękoma. Istnieje wiele narzędzi, dzięki którym możemy poradzić sobie ze spadkiem nastroju. Na początek musimy zaakceptować to, że negatywne emocje są wskazówką, żebyśmy zadbali o własne potrzeby. W okresie obniżonego nastroju niezwykle ważny powinien być dla nas odpoczynek i relaks. Warto również zadbać o przyjemności i pozytywne doświadczenia. Jak to zrobić?
- Odpoczynek i relaks: Stan obniżonego nastroju wpływa na nasze podejście do codziennych spraw. Łatwiej się irytujemy, dużo rzeczy zaczyna nas przerastać. Częstym powodem takiego stanu rzeczy jest przemęczenie. Jesienią i zimą znacznie trudniej naładować akumulatory niż w sezonie letnim, dlatego warto zadbać o odpoczynek i sięgnąć po ulubione formy relaksu.
- Uprzejmość dla samego siebie: Na ogół jesteśmy dla samych siebie bardzo wymagający i, dość często, wręcz niemili. Nawet jeśli negatywna motywacja działa w większości sytuacji w Twoim życiu, w okresie chandry nie potrzebujesz kija. Znacznie lepsze efekty uzyskasz okazując sobie zrozumienie i pozwalają sobie na gorsze dni.
- Drobne przyjemności: Przyjemność jest podstawowym motywatorem w życiu człowieka. Kiedy jej brakuje, tracimy zaangażowanie i chęci do działania, dlatego w okresie chandry przyjemność jest tak ważna. Jesienią i zimą w sposób szczególny warto zadbać o to, żeby w naszym grafiku był się czas na nasze ulubione przyjemności.
Dbając o siebie możemy sobie poradzić z jesienną chandrą, zanim na dobre nas dopadnie. W tym czasie w sposób szczególny powinniśmy dbać o zachowanie równowagi pomiędzy obowiązkami, a dbaniem o siebie.
*Powyższa porada jest sugestią i nie zastępuje wizyty u specjalisty. W przypadku problemów ze zdrowiem należy skonsultować się z lekarzem.