Na schizofrenię, która jest poważnym zaburzeniem psychicznym wpływającym na sposób myślenia, postrzegania rzeczywistości, emocje i zachowania osoby chorej, cierpi ponad 50 mln ludzi na świecie i 385 tys. Polaków. Dokładna przyczyna schizofrenii nie jest do końca zrozumiana. Wiadomo natomiast, że jest to schorzenie, które może wynikać z połączenia czynników genetycznych, neurobiologicznych, środowiskowych i psychologicznych.
Główne objawy schizofrenii można podzielić na trzy kategorie – wytwórcze (pozytywne), ubytkowe (negatywne), dezorganizacji psychicznej i zaburzeń zachowania. Objawy wytwórcze (nie występujące u zdrowych osób) to halucynacje, urojenia i dezorganizacja myślenia oraz mowy. Objawy negatywne, w przeciwieństwie do pozytywnych, są spowolnieniem lub utratą normalnych funkcji i mogą obejmować ograniczenie zdolności do wyrażania emocji, ubogą werbalizację, brak chęci do podejmowania działań, a także wycofanie społeczne i trudności w utrzymaniu kontaktów interpersonalnych. Ponadto, osoby z schizofrenią mogą mieć trudności w codziennych aktywnościach, takich jak dbanie o higienę osobistą, organizacja zadań, praca czy nauka.
JAK MOŻE WYGLĄDAĆ POCZĄTEK SCHIZOFRENII?
Początek schizofrenii może być stopniowy lub nagły, a pierwsze objawy u każdego mogą wyglądać inaczej. Bliska nam osoba może na przykład zaczynać wyrażać dziwaczne lub nieprawdziwe przekonania, które nie mają podstawy w rzeczywistości. Na przykład, może być przekonana, że jest obserwowana przez tajemniczą organizację lub że posiada nadludzkie moce. Wczesnym objawem schizofrenii może być słyszenie głosów, których inni nie słyszą. Głosy te mogą komentować działania osoby, wydawać polecenia lub dyskutować z nią. Kolejnym objawem jest unikanie kontaktów społecznych, wycofanie się z dotychczasowych relacji oraz zamknięcie emocjonalne. Niepokój powinny też budzić nieprzewidywalne reakcje emocjonalne, nieadekwatne reakcje na sytuacje, dziwaczne gesty lub mówienie w sposób niezrozumiały dla innych. Do początkowych symptomów należą też trudności w logicznym myśleniu, organizacji myśli lub utrzymaniu ciągłości w wypowiedziach, podejrzliwość wobec innych ludzi i przekonanie o staniu się obiektem spisku lub prześladowania. Do objawów należą też utrata zainteresowania aktywnościami, które wcześniej sprawiały radość i przyjemność, zapominanie o podstawowych czynnościach higienicznych. Schizofrenia wpływa ponadto na zdolności poznawcze, co może przejawiać się trudnościami w koncentracji, zapamiętywaniu lub wykonywaniu codziennych zadań.
Warto podkreślić, że pojedynczy objaw nie musi oznaczać schizofrenii, ale jeśli bliska nam osoba doświadcza kilku z tych niepokojących zachowań lub obserwuje się zmiany w jej funkcjonowaniu, ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem psychiatrą w celu dokładnej oceny i postawienia diagnozy. Wczesne rozpoznanie i interwencja mogą pomóc w zapobieganiu nasileniu objawów i poprawie jakości życia osoby z schizofrenią.
LECZENIE I REHABILITACJA
Leczenie schizofrenii jest wieloaspektowym podejściem, które obejmuje zarówno terapię farmakologiczną, jak i psychoterapię oraz wsparcie społeczne. Jego celem jest złagodzenie i kontrola objawów choroby, poprawa funkcjonowania pacjenta oraz minimalizacja negatywnego wpływu choroby na codzienne życie. Niewątpliwie kluczowym elementem leczenia schizofrenii jest farmakoterapia. Leki przeciwpsychotyczne są stosowane w celu kontrolowania halucynacji, urojeń, dezorganizacji myślenia i innych objawów psychozy. Leczenie farmakologiczne jest dostosowywane do indywidualnych potrzeb pacjenta, a skuteczność leków jest regularnie monitorowana przez lekarza. Kolejnym jest terapia indywidualna, w tym terapia poznawczo-behawioralna (CBT) i terapia wspierająca. Może pomóc pacjentowi w radzeniu sobie z trudnościami emocjonalnymi, myśleniem irracjonalnym i strategiami radzenia sobie z objawami schizofrenii. CBT może pomóc w identyfikacji i zmianie negatywnych wzorców myślenia i zachowania. Istotnym elementem jest też terapia zajęciowa. Pacjenci cierpiący na schizofrenię uczestniczą w różnorodnych aktywnościach terapeutycznych, które mają na celu rozwijanie umiejętności społecznych, kreatywnych i zawodowych. W terapii zajęciowej wykorzystuje się sztukę, rękodzieło, muzykę, sport, aktywność fizyczną i inne formy, które pomagają w zwiększeniu samooceny i funkcjonalności. Ważne jest, aby pacjenci z schizofrenią mieli wsparcie rodziny, przyjaciół i społeczności. By mogli na nich liczyć, istotna jest edukacja samego pacjenta, jak i jego rodziny na temat schizofrenii i jej objawów, co może pomóc w zrozumieniu choroby oraz zwiększeniu świadomości na temat możliwości leczenia i wsparcia. Istotnym elementem rehabilitacji schizofrenii są programy rehabilitacyjne, koncentrujące się na poprawie funkcjonowania społecznego, zawodowego i osobistego pacjentów, aby pomóc im w powrocie do codziennego życia.
Leczenie schizofrenii jest indywidualnie dostosowywane do potrzeb i stanu zdrowia pacjenta. Długoterminowa opieka i współpraca zespołu specjalistów, w tym psychiatry, psychoterapeutów, terapeutów zajęciowych i pracowników socjalnych, są kluczowe dla osiągnięcia optymalnych wyników leczenia. Ważne jest również regularne monitorowanie pacjenta, aby dostosować leczenie w razie potrzeby i minimalizować skutki uboczne leków.
Zdj. www.pixabay.com
* Powyższa porada jest sugestią i nie zastępuje wizyty u specjalisty. W przypadku problemów ze zdrowiem należy skonsultować się z lekarzem.
*Powyższa porada jest sugestią i nie zastępuje wizyty u specjalisty. W przypadku problemów ze zdrowiem należy skonsultować się z lekarzem.