Regularne, silne bóle głowy mogą być bardzo obciążające dla każdego. Sprawiają, że czujemy się rozbici i niezdolni do pracy. Kiedy zwykłe leki przeciwbólowe przestają pomagać, a prędzej czy później można się tego spodziewać, zwykle zwiększamy ich dawkę, co z kolei grozi uodpornieniem na niektóre składniki. Podstawą jest diagnoza, więc dobrze wykonać badania, łącznie z tomografią komputerowa, by wykluczyć np. guz mózgu. Jeśli lekarze niczego nie wykryją, dobrze jest skonsultować się z lekarzem psychiatrą lub neurologiem. Co może być przyczyną długotrwałych bólów głowy?
Wykluczenie innych przyczyn bólów głowy to sygnał, że pomocy należy szukać u lekarza psychiatry lub neurologa. Jeśli bowiem do przewlekłych ataków dochodzi częściej niż 14 razy w miesiącu, można podejrzewać migrenę przewlekłą. Jeśli są rzadsze, mogą oznaczać migrenę epizodyczną. Dokładne przyczyny tej choroby nie są zbadane, wiadomo jednak, że mechanizm jej powstawania wiąże się z nadmiernym uwalnianiem w mózgu, a następnie gwałtownym spadkiem, poziomu związków (m.in. serotoniny) odpowiedzialnych za utrzymanie właściwego napięcia naczyń krwionośnych i percepcję bólu. W czasie takiego ataku włókna nerwowe odczytują nawet pulsowanie naczyń krwionośnych jako sygnał bólowy.
Co to jest migrena?
Migrena to zaburzenie neurologiczne, które charakteryzuje się przewlekłymi, silnymi bólami głowy, często połączonymi z innymi objawami, takimi jak nadwrażliwość na światło, dźwięki, a nawet zapachy. Ból migrenowy zazwyczaj manifestuje się pulsującą dolegliwością po jednej stronie głowy, ale może też obejmować obie strony. Ataki mogą trwać od kilku godzin do nawet kilku dni i często są poprzedzone tzw. aurą – zestawem ostrzegawczych sygnałów, które mogą obejmować zaburzenia wzroku, mowy czy koordynacji. Migrena nie jest zwykłym bólem głowy, lecz złożonym stanem, który może znacząco wpływać na codzienne funkcjonowanie i jakość życia osób dotkniętych tym schorzeniem.
Szacuje się, że w Polsce na migrenę choruje ponad 5 milionów ludzi. Najczęściej w wieku od 20. do 55. lat, w większości kobiety. Znaczna część chorych potrafi określić specyficzne czynniki wywołujące napady. Należą do nich wysokie ciśnienie krwi, przemęczenie, zaburzenia snu, zmiany hormonalne, stany emocjonalne – jak nadmierny stres, konserwanty w pożywieniu, niektóre produkty spożywcze – czekolada, sery, różne zapachy, drastyczna dieta, a u pań – menstruacja. Warto podkreślić, że czynnikiem wysokiego ryzyka są także duże dawki środków przeciwbólowych i przeciwzapalnych oraz substancje psychoaktywne, jak alkohol, środki pobudzające, narkotyki.
Migrena – Przyczyny
Przyczyny migreny są wielowymiarowe i mogą różnić się zależnie od pacjenta. Można jednak wyróżnić kilka czynników, które powszechnie uważa się za wyzwalacze ataków silnego bólu głowy. Ważną rolę dogrywa tu genetyka. Jeśli w rodzinie występują przypadki migreny, ryzyko jej rozwoju jest wyższe. Równie ważne zdają się być zmiany hormonalne, szczególnie w przypadku kobiet. Wahania poziomu estrogenu mogą wywoływać migreny.
Jakie inne czynniki mogą powodować migrenowy ból głowy?
Pozostałe czynniki wyzwalające obejmują stres, zmiany pogody i ciśnienia atmosferycznego, nieregularny sen, głód lub pominięcie posiłków, a także ekspozycja na intensywne światło, hałas czy niektóre zapachy.
Dodatkowo, pewne pokarmy i dodatki, takie jak kofeina, alkohol (szczególnie czerwone wino), glutaminian monosodowy (MSG), a także konserwanty i sztuczne słodziki, mogą przyczyniać się do wystąpienia migrenowych bólów głowy. Zrozumienie indywidualnych czynników wyzwalających może pomóc w zarządzaniu i profilaktyce ataków migrenowych.
Migrena – Objawy
Objawy migreny są różnorodne i mogą znacząco wpłynąć na codzienne życie osób dotkniętych tym schorzeniem. Najbardziej charakterystycznym objawem migreny jest intensywny, pulsujący ból głowy, często lokalizujący się po jednej stronie głowy, ale może również obejmować obie strony. Ból ten może być nasilony przez rutynowe działania fizyczne, takie jak chodzenie czy schylanie się. Inne powszechne objawy to nadwrażliwość na światło, dźwięki i zapachy, nudności, a często także wymioty.
Wiele osób doświadcza również tzw. aury przed rozpoczęciem właściwego bólu głowy, która może obejmować zaburzenia wzrokowe takie jak miganie świateł, zniekształcone widzenie czy tymczasowa utrata wzroku, a także inne objawy sensoryczne lub zaburzenia mowy. Migrena może także powodować zawroty głowy, ekstremalne zmęczenie, a nawet trudności w koncentracji, co dodatkowo utrudnia wykonywanie codziennych obowiązków. Objawy te mogą trwać od kilku godzin do nawet 72 godzin, znacząco obniżając jakość życia osoby cierpiącej.
Leczenie migreny
Pierwszym krokiem do prawidłowego leczenia migreny jest rozpoznanie przyczyn, które wywołują ataki. Wymaga to wspólnej pracy z terapeutą i rozpoznania zarówno podłoża fizycznego, zewnętrznego, jak i psychicznego. Konsultacja u lekarza psychiatry pomoże wykluczyć bądź rozpoznać depresję, która zaburza układ hormonalny. Badania neurologiczne potwierdzają, że kilkadziesiąt procent kobiet z przewlekłym bólem głowy cierpi równolegle na depresję. Z kolei pacjentki z depresją silniej odczuwają bóle somatyczne, w tym migrenowe. Obie choroby związane są m.in. z zaburzeniami wydzielania serotoniny. Leki przeciwdepresyjne wyrównują te niedobory. Jak obserwują lekarze psychiatrzy, wielu pacjentów, głównie kobiet z depresją, po psychoterapii oraz farmakoterapii, pozbywa się również napadów migreny.
Na każdym etapie leczenia należy pamiętać, że podstawą naszego zdrowia jest higiena psychiczna. Trzeba nauczyć się samoakceptacji, wypoczynku w kontakcie z naturą, nie rozniecać w sobie złych emocji, nadmiernych ambicji, neutralizować wszystkie konflikty i otaczać życzliwymi, otwartymi ludźmi. Zaniedbanie tych zasad sprzyja wszelkim zaburzeniom psychicznym i neurologicznym.
*Powyższa porada jest sugestią i nie zastępuje wizyty u specjalisty. W przypadku problemów ze zdrowiem należy skonsultować się z lekarzem.