W większości przypadków człowiek sam radzi sobie ze stresem, ale czasami on jest tak długotrwały lub silny, a predyspozycje biologiczne osoby tak oczywiste, że stres przeradza się w PTSD (ang. Post-Traumatic Stress Disorder), czyli zespół stresu pourazowego. Może to zdarzyć się z każdemu, ponieważ wszyscy w taki, czy inny sposób, funkcjonujemy w życiu.
PTSD jest zaburzeniem psychicznym rozwijającym się u osób, które doświadczyły lub były świadkami traumatycznych zdarzeń, zetknęły się ze śmiercią, doświadczyły zagrożenia. W tych sytuacjach czuły silny strach, bezsilność, panikę i przerażenie. Badania wskazują, że taki uraz przełącza regulację świadomą na automatyczną. W mózgu odpowiada za nią ciało migdałowate, rejestrujące najsilniejsze emocje. Nadmierny lęk rejestrowany jest w pamięci, aby w przyszłości ostrzegać przed podobnymi zagrożeniami. Pod wpływem stresu ciało migdałowate uruchamia reakcję hormonalną, przesyłając informacje do części mózgu (hipokamp), która reguluje pamięć długoterminową. W tym miejscu zostają zapisane i utrwalone najsilniejsze emocje towarzyszące traumatycznym wydarzeniom. Dręczące wspomnienia – strach, bezsilność, poczucie winy, wstyd i złość, przypominają o sobie nieustannie, powodując niewyobrażalne cierpienie.
Osoby z PTSD często doświadczają powtarzających się, niekontrolowanych wspomnień lub snów o traumatycznych zdarzeniach, które powodują u nich lęk, niepokój i przerażenie. Mogą mieć także problemy z koncentracją, zaburzenia snu, doświadczają też nadmiernego napięcia mięśniowego. Często unikają sytuacji, które kojarzą się z traumą, a także rozmów o traumatycznych wydarzeniach. PTSD może wpłynąć na zdolność funkcjonowania w codziennym życia, pracy i relacji społecznych. Zaburzenie to może również prowadzić do innych problemów psychicznych, takich jak depresja i uzależnienia.
Objawy zespołu stresu pourazowego mogą pojawić się zaraz po zdarzeniu lub dopiero po pewnym czasie, czasem nawet po kilku latach. Można je podzielić na trzy kategorie:
Ponowne doświadczanie zdarzenia traumatycznego
– nagłe i przerażające wspomnienia lub koszmary senne związane z traumatycznym wydarzeniem
– silne reakcje emocjonalne na sytuacje przypominające traumatyczne zdarzenie
– fizyczne objawy takie jak przyspieszone bicie serca, pocenie się, drżenie, nudności lub bóle brzucha w odpowiedzi na przypomnienia związane z traumą
Unikanie
– unikanie miejsc, osób lub sytuacji, które przypominają traumatyczne wydarzenie
– trudności w wyrażaniu emocji
– odczuwanie zaniku zainteresowań i uczuć obojętności
Nadmierne pobudzenie
– skrajne reakcje wobec bodźców, np. zwiększona pobudliwość, zirytowanie, drażliwość lub złość, agresja
– trudności w skupieniu uwagi
– silne uczucia niepokoju i lęku
Z badań wynika, że na zespół stresu pourazowego kobiety cierpią dwa razy częściej niż mężczyźni. Wynika to z faktu, że są bardziej narażone na przemoc domową i dyskryminację w społeczeństwie. PTSD występuje również w wojsku, wśród kierowców, strażników i w innych zawodach, w których człowiek jest narażony na działanie silnych czynników traumatycznych.
Zespół stresu pourazowego można skutecznie leczyć, nawet jeśli objawy występują przez długi czas. Pacjenci mogą korzystać z psychoterapii, terapii traumy, metody desensytyzacji i przetwarzania ruchów gałek ocznych (EMDR). W połączeniu z psychoterapią często stosuje się leki, takie jak antydepresanty i neuroleptyki. Ważną rolę odgrywa także wsparcie rodziny i przyjaciół oraz uczestnictwo w grupach samopomocy. Warto jednak zauważyć, że leczenie PTSD jest procesem długotrwałym i wymaga zaangażowania zarówno pacjenta, jak i specjalisty zajmującego się leczeniem zaburzeń psychicznych.
Zdj. www.pixabay.com/cocoparisienne
* Powyższa porada jest sugestią i nie zastępuje wizyty u specjalisty. W przypadku problemów ze zdrowiem należy skonsultować się z lekarzem.
*Powyższa porada jest sugestią i nie zastępuje wizyty u specjalisty. W przypadku problemów ze zdrowiem należy skonsultować się z lekarzem.