Jak powstaje uzależnienie? Jego istotą jest mechanizm pobudzania ośrodka nagrody w mózgu człowieka. Zachowanie, które przynosi poczucie nagrody, jest pożądane. Nic więc dziwnego, że każdy dąży do tego, by powtarzać je jak najczęściej. Zjeść tabliczkę czekolady, pyszny obiad, pójść na zakupy, zagrać w ulubioną komputerową grę… Właśnie one mocno stymulują ośrodek nagrody w mózgu, bowiem oparte są głównie o system gratyfikowania za kolejne osiągnięcia. Bardzo łatwo jest poczuć się usatysfakcjonowanym po zdobyciu nowego poziomu, punktów, czy wirtualnych pieniędzy. To poprawia samopoczucie, zatem gracz chce tego doświadczać częściej i dłużej.
W grach komputerowych można znaleźć jednak wiele czynników stanowiących zagrożenie. Jednym z nich jest atrakcyjność i interaktywność. Grając w grę, która do złudzenia symuluje realny świat, można ulec złudzeniu, że naprawdę coś się dzieje, a gracz w tym uczestniczy i w dodatku ma wpływ na przebieg zdarzeń. To ostatnie, daje mu również złudne poczucie kontroli. W realnym świecie, człowiek nie zawsze ma wpływ na to, co go spotyka. Każdy może mieć problemy w rodzinie, w pracy, natomiast grając i tworząc wirtualną rzeczywistość wreszcie czuje, że wpływa na bieg zdarzeń oraz o tym, kim będzie. Zdobywa realne dobra: poczucie władzy, szacunek, status społeczny. Nietrudno się w tym zatracić.
Szczególnie na to niebezpieczeństwo mogą być narażone dzieci, które na co dzień są zależne od rodziców, czy nauczycieli. W grze mogą same decydować co robią, jedzą, w co się ubierają. Taki świat może wydać im się o wiele lepszy od realnego i nie będą chciały go opuszczać. Granie może stać się formą ucieczki, zarówno dla dzieci, jak i dla dorosłych. Może dawać wytchnienie od codziennych problemów, poczucie, że coś im się w końcu udaje. A że niektóre gry umożliwiają wcielanie się w kogokolwiek się zechce i przeżywanie fantastycznych przygód, to daje złudne, ale silne poczucie zadowolenia i satysfakcji.
Telefony, tablety oraz komputery znacząco wpłynęły na relacje społeczne i rodzinne. Niektórym trudno jest rozmawiać patrząc w oczy drugiemu człowiekowi. Łatwiej wysłać e-mail, sms, a uczucia zastąpić ikonkami, zwanymi emotkami.
Uzależnienie Od Gier: Czym Jest?
Uzależnienie od gier komputerowych i sieciowych stanowi przykład uzależnienia behawioralnego. O uzależnieniu behawioralnym mówimy wówczas, gdy osoba uzależniona odczuwa niekontrolowaną potrzebę czy wręcz przymus podejmowania określonych aktywności. W tym przypadku przymus dotyczy gry.
Podobnie jak inne uzależnienia behawioralne, uzależnienie od gier rozwija się stopniowo. Gracz najpierw przeżywa okres fascynacji, w trakcie którego poznaje świat gry oraz jej możliwości. Z czasem coraz bardziej zatraca się w wirtualnej rzeczywistości, co skutkuje ograniczeniem kontaktów w świecie realnym, zaniedbywaniem obowiązków oraz dystansowaniem się w stosunku do otoczenia. Wszelkie próby ograniczenia czasu spędzanego w grze wiążą się z doświadczaniem negatywnych emocji – strachu, lęku, napięcia i rozdrażnienia. Pozbawiona dostępu do gry osoba uzależniona może przejawiać zachowania depresyjne, lub przeciwnie, być nadpobudliwa i agresywna.
Uzależnienie Od Gier Komputerowych I Sieciowych
Gry komputerowe, zwłaszcza te sieciowe, dają możliwość nawiązania relacji z innymi graczami. Często komunikują się oni nawet poza grą, poprzez różne media społecznościowe. To w dużej mierze zaspokaja naturalną potrzebę kontaktów społecznych, ale stanowi też zagrożenie, że ta internetowa społeczność stanie się jedynym miejscem, gdzie człowiek będzie czuł się potrzebny i akceptowany.
Po co się trudzić i rozwiązywać konflikty w realnym świecie, kiedy w tym wirtualnym tak łatwo zdobywa się „przyjaciół”?
Wszystkie te zagrożenia wzmacnia jeszcze fakt, że gry są tak skonstruowane, by motywować do grania jak najczęściej i jak najdłużej. Inaczej można stracić wirtualne życie, narazić się na krytykę współgraczy, a zdobyte punkty, czy też cenne dodatkowe umiejętności, bezpowrotnie przepadną. Warto też wspomnieć, że niektóre gry, przesiąknięte przemocą i brutalnością, pozbawiają graczy naturalnego współczucia, znieczulają na ludzką krzywdę, a nawet wywołują agresję i przemocowe zachowania.
Uzależnienie od gier – Kto jest najbardziej narażony?
Uzależnienie od gier komputerowych może dotknąć każdego, niezależnie od wieku, płci czy pochodzenia, jednak istnieją pewne grupy, które są szczególnie narażone na rozwój tego rodzaju uzależnienia. To przede wszystkim:
- dzieci i młodzież
Młodzi ludzie, zwłaszcza w wieku szkolnym, są szczególnie podatni na uzależnienie od gier komputerowych. Wynika to z naturalnej ciekawości, chęci eksploracji wirtualnych światów oraz potrzeby przynależności do grupy rówieśniczej, która często komunikuje się i integruje poprzez gry. - osoby z niską samooceną
Osoby, które borykają się z niską samooceną, mogą szukać ucieczki w grach komputerowych. Gry często oferują możliwość odniesienia sukcesu, co może być atrakcyjne dla osób, które czują się niepewnie w rzeczywistym świecie. - osoby z problemami społecznymi
Osoby mające trudności w nawiązywaniu i utrzymywaniu relacji społecznych mogą znaleźć w grach komputerowych sposób na interakcję z innymi bez konieczności bezpośredniego kontaktu twarzą w twarz, co jest dla nich bardzo dogodne i zdecydowanie bardziej atrakcyjne niż nawiązywanie i utrzymywanie relacji w świecie rzeczywistym. - osoby z tendencją do ucieczki od rzeczywistości
Gry komputerowe mogą być atrakcyjne dla osób, które chcą uciec od problemów codziennego życia, takich jak stres w pracy, problemy rodzinne czy trudności w szkole. - osoby z zaburzeniami psychicznymi
Osoby z niektórymi zaburzeniami psychicznymi mogą być bardziej podatne na uzależnienie od gier komputerowych, które traktują jako formę samoleczenia. - osoby z historią uzależnień
Osoby, które mają historię innych uzależnień, mogą być bardziej narażone na rozwój uzależnienia od gier komputerowych.
Jak rozpoznać uzależnienie od gier? Podstawowe objawy uzależnienia
Podobnie, jak w każdym innym uzależnieniu, także tu występują pewne symptomy świadczące, że gracz utracił kontrolę nad graniem. Kiedy w grę wchodzi uzależnienie od gier, objawy obejmują m.in.:
- poświęcanie na granie coraz więcej czasu, nawet kilka godzin dziennie i okłamywanie domowników w kwestii tego czasu
- granie w nocy, spanie w ciągu dnia
- zaniedbywanie takich czynności, jak spanie, czy jedzenie
- częste zmiany nastroju
- złość, rozdrażnienie, a nawet agresja, gdy coś uniemożliwia podjęcie gry; konflikty z rodziną próbującą ograniczyć czyjeś granie
- wycofywanie się z kontaktów społecznych, utrata przyjaciół, niechęć do wychodzenia z domu i spędzania czasu z prawdziwymi znajomymi
- brak innej aktywności poza graniem; utrata zainteresowania dotychczasowym hobby
- zaburzenia koncentracji, uwagi i pamięci
- zaniedbywanie obowiązków rodzinnych, szkolnych, czy zawodowych
- wydawanie coraz większych pieniędzy na gry i dodatki do nich, prowadzące do problemów finansowych
Z powodu częstego i długiego grania może dojść również do fizycznych problemów ze zdrowiem, takich jak: wady postawy, zmęczenie i ból oczu, migreny, a nawet padaczka ekranowa. W skrajnych przypadkach wielogodzinne granie, bez jedzenia i picia, doprowadzało osoby uzależnione do wycieńczenia organizmu, a nawet śmierci przed komputerem. Jeżeli zatem dostrzeżemy niepokojące objawy u siebie lub swoich bliskich, nie zwlekajmy z szukaniem pomocy. W walce z uzależnieniem niezbędna jest pomoc dobrego specjalisty, a czasami nawet pobyt w placówce odwykowej.
Leczenie uzależnienia od gier komputerowych
Terapia poznawczo-behawioralna w leczeniu uzależnienia od gier komputerowych skupia się na modyfikacji zachowań i sposobu korzystania z komputera, w tym na ograniczaniu czasu spędzanego przed ekranem. W ramach leczenia, osoby uzależnione często stosują szczegółowo opracowany plan dnia, który obejmuje różnorodne aktywności mające odciągnąć uwagę od gier i zapobiec izolacji. Terapia jest zawsze indywidualnie dostosowana do specyficznych potrzeb i sytuacji pacjenta, co utrudnia wyróżnienie uniwersalnej metody gwarantującej powodzenie.
Jeśli uzależnienie dotyczy dzieci lub młodzieży, po pomoc można udać się do jednej z Poradni Psychologiczno-Terapeutycznych Wolmed, które pracują na mocy kontraktu z NFZ. Nasze placówki oferują bezpłatne wsparcie zespołu psychologów, psychoterapeutów i terapeutów środowiskowych.
Poniżej lista poradni:
Rejestracja w poradniach jest czynna:
poniedziałek godz. 10.00-18.00
wtorek – piątek godz. 8.00-15.00
Zapis przyjmowane są osobiście lub telefonicznie:
Radomsko, ul. Kraszewskiego 4, tel. 695 386 820
Bełchatów, ul. Opalowa 9, tel. 44 633 78 99 lub 721 022 622
Pajęczno, ul. Wiśniowa 26 – tel. 885 209 009
Wieluń, ul. Częstochowska 57 (Apteka Rajska) – tel. 885 209 009
Łask, ul. Warszawska 79 (Przychodnia Zdrowie) – tel. 695 386 820
*Powyższa porada jest sugestią i nie zastępuje wizyty u specjalisty. W przypadku problemów ze zdrowiem należy skonsultować się z lekarzem.