Ataki panicznego lęku, nie związane z określoną bieżącą sytuacją, powodujące przyspieszone bicie serca, pocenie się, trudności w oddychaniu – mogą wywierać paraliżujący wpływ na nasze życie. Nie pozwalają normalnie funkcjonować, obniżają jakość życia, sprawiają, że zaczynamy unikać ludzi i cierpimy na podłożu psychicznym. Zaburzenia lękowe są często występującym zaburzeniem psychicznym i wymagają leczenia.
LĘK PANICZNY – OBJAWY
Lęk paniczny przyjmuje postać ataków, które powszechnie określa się mianem ataków paniki. Ataki paniki mogą trwać od kilku minut do godziny, a ich objawy mogą być bardzo intensywne. Wyróżnia się tutaj przede wszystkim:
- uczucie szybkiego lub mocnego bicia serca,
- nagłe i intensywne pocenie się bez wyraźnej przyczyny fizycznej,
- odczuwanie niekontrolowanego drżenia ciała lub dreszczy,
- uczucie duszności, szybkiego lub płytkiego oddychania,
- często mylone z objawami zawału serca uczucie duszności lub ucisku w klatce piersiowej,
- zaburzenia żołądkowo-jelitowe, w tym nudności, ból brzucha lub dyskomfort,
- nagłe uczucie zimna lub gorąca, często z towarzyszącymi dreszczami lub poceniem się,
- uczucie mrowienia lub drętwienia w różnych częściach ciała.
Ponadto lęk paniczny objawia się uczuciem odrealnienia lub oderwania od rzeczywistości. W trakcie ataku osoba chora odnosi wrażenie jakby była oderwana od siebie lub otoczenia. Często towarzyszy temu intensywny strach i poczucie, że za moment wydarzy się coś złego. Podłożem strachu jest w tym przypadku obawa przed śmiercią lub utratą kontroli nad sobą.
Warto pamiętać, że objawy lęku panicznego mogą być różne u różnych osób i nie każdy doświadcza wszystkich wymienionych objawów. Ataki paniki mogą wzbudzać silne emocje, ale zazwyczaj nie są niebezpieczne dla życia. Jednak doświadczane z dużą intensywnością mogą wpływać negatywnie nie tylko na nasze zdrowie psychiczne, ale również kondycję fizyczną.
LĘK PANICZY – PRZYCZYNY
Lęk paniczny, manifestujący się w postaci ataków paniki, może mieć różnorodne przyczyny. Często jest wynikiem złożonej interakcji czynników biologicznych, psychologicznych i środowiskowych. Skłonność do lęku panicznego może być dziedziczona. Osoby, w których rodzinie występowały zaburzenia lękowe mogą być bardziej podatne na rozwój ataków paniki. Kolejnym czynnikiem przyczyniającym się do rozwoju lęku panicznego jest nierównowaga neuroprzekaźników w mózgu, takich jak serotonina i noradrenalina.
Na rozwój leku panicznego wpływają także pewne cechy osobowości. Należy tutaj wskazać m.in. skłonność do negatywnego myślenia, nadmierna troska o zdrowie lub tendencja do unikania trudnych sytuacji. Z drugiej strony, lęk paniczny może być odpowiedzią naszej psychiki na stresujące i trudne wydarzenia. Śmierć bliskiej osoby, rozwód, zmiana pracy lub inne znaczące wydarzenia życiowe mogą wywołać ataki paniki. Podobnie jak przebyte traumy.
Ataki lęku panicznego rozwijają się i nasilają w wyniku przyjmowania środków psychoaktywnych. Nadużywanie alkoholu, narkotyków lub niektórych leków może skutkować występowaniem objawów lęku. Do rozwoju lęku panicznego przyczyniają się również czynniki środowiskowe. Wymienia się tutaj m.in.:
- długotrwały stres,
- napięte relacje rodzinne,
- trudną sytuację zawodową,
- ciągłą presję.
W tym miejscu na uwagę zasługuje fakt, iż omówione wcześniej objawy nie zawsze wskazują na atak lęku panicznego. Niektóre schorzenia, takie jak choroby serca, astma, nadczynność tarczycy i inne zaburzenia endokrynologiczne, mogą wywoływać podobne objawy, dlatego też objawów lęku panicznego nie należy ignorować i w pierwszej kolejności powinny być weryfikowane pod kątem diagnostyki chorób endokrynologicznych i innych schorzeń.
ATAKI LĘKU NIE POZWALAJĄ ŻYĆ? KONIECZNA PSYCHOTERAPIA
Przy występowaniu nawracających ataków panicznego lęku należy skonsultować się z lekarzem psychiatrą. To zaburzenie psychiczne głównie leczy się za pomocą terapii behawioralno-poznawczej. W zależności od rozpoznania, po odpowiednim zdiagnozowaniu pacjenta pod względem stanu psychofizycznego, m.in. za pośrednictwem testu MMPI (psychologiczny test osobowości), lekarz dobiera odpowiednią terapię dla pacjenta – psychoterapię Gestalt, terapię behawioralno-poznawczą, terapię systemową lub analityczną. Psychoterapia pozwala pacjentowi zracjonalizować swoje lęki, nauczyć się przewidywać napady i skutecznie im zapobiegać przy pomocy różnych technik relaksacyjnych. Podjęcie terapii pozwala na zmniejszenie ryzyka pogłębienia zaburzeń lękowych. Warto bowiem pamiętać, że zaburzenia lękowe są stanami postępującymi o negatywnym wpływie na jakość naszego życia i nasze zdrowie psychiczne oraz fizyczne.
Jeśli chodzi o dostępność do bezpłatnej psychoterapii, to jest ona mocno ograniczona. Kontrakty z NFZ zawierane przez przychodnie pozwalają na przyjęcie niewielkiej liczby pacjentów, co znacznie wydłuża czas oczekiwania na terapię.
*Powyższa porada jest sugestią i nie zastępuje wizyty u specjalisty. W przypadku problemów ze zdrowiem należy skonsultować się z lekarzem.