Współuzależnienie jest zjawiskiem psychologicznym, w którym osoba bliska osobie uzależnionej (np. od alkoholu, narkotyków, leków, hazardu), staje się uzależniona od niej lub samej sytuacji. Osoby współuzależnione często wykazują takie cechy, jak nadmierne zaangażowanie w życie osoby uzależnionej, niezdolność do postawienia granic, nadmierne poczucie odpowiedzialności za jej problemy, a także zaniedbywanie swoich własnych potrzeb i zdrowia.
Osoba współuzależniona zwykle związana jest emocjonalnie lub w inny sposób z osobą uzależnioną od substancji lub zachowań. Może zmagać się z wieloma problemami:
– przeciążeniem emocjonalnym – doświadczając intensywnych emocji, takich jak lęk, złość, frustracja, smutek lub poczucie winy, które wynikają z codziennego funkcjonowania z osobą uzależnioną
– utratą własnej tożsamości – osoba współuzależniona często poświęca swoje własne potrzeby i cele, aby zaspokoić potrzeby osoby uzależnionej
– mieć trudności z wyznaczaniem granic, wyrażaniem swoich potrzeb i pragnień, co może prowadzić do wykorzystywania i nadużyć ze strony osoby uzależnionej
– osoba współuzależniona może zaniedbywać swoje własne obowiązki, takie jak praca, opieka nad rodziną czy utrzymanie zdrowego stylu życia, ze względu na poświęcenie swojego czasu i energii na osoby uzależnione
– doświadczać silnego stresu i trudności w radzeniu sobie z nim, co może prowadzić do problemów ze zdrowiem fizycznym i psychicznym.
– mieć trudności z nawiązywaniem i utrzymywaniem relacji z innymi ludźmi, co może prowadzić do poczucia izolacji i osamotnienia
– odczuwać brak samoakceptacji, ponieważ często kieruje się potrzebami i oczekiwaniami innych osób, a nie swoimi własnymi.
Osoby współuzależnione często przeżywają silne emocje, takie jak niepokój, gniew, złość i poczucie winy. Mogą też wykazywać zachowania kontroli i manipulacji, mające na celu utrzymanie sytuacji w takim stanie, by osoba uzależniona nie musiała zmienić swojego zachowania. Współuzależnienie często wiąże się z konsekwencjami negatywnymi dla obu stron. Uzależniony może nie otrzymać potrzebnej pomocy i wsparcia, gdyż osoba współuzależniona zbytnio angażuje się w jego problemy, jednocześnie zaniedbując swoje własne potrzeby i zdrowie, może też doświadczać stresu, depresji, bądź innych zaburzeń emocjonalnych.
Współuzależnienie może być trudne do rozpoznania i leczenia, ale jest możliwe poprzez terapię. Dzięki niej osoba współuzależniona ma szansę zrozumieć, jakie zachowania i myśli przyczyniają się do problemu oraz rozwijać zdrowe mechanizmy radzenia sobie z sytuacją. Osoba ta może nauczyć się ustanawiania zdrowych granic, wyrażania potrzeb i emocji, a także zmniejszenia poczucia winy lub wstydu związanego z uzależnieniem bliskiej osoby.
Terapia osoby współuzależnionej może przyjmować różne formy i zależeć od indywidualnych potrzeb osoby oraz od metodyki terapeuty. Jednakże, ogólnie rzecz biorąc, terapia osoby współuzależnionej skupia się na trzech głównych obszarach. Pierwszym jest zrozumienie uzależnienia – czym jest, jak wpływa na życie osoby uzależnionej i współuzależnionej. Terapeuta może pomóc w uświadomieniu sobie negatywnych skutków współuzależnienia oraz w rozwijaniu wiedzy i umiejętności dotyczących uzależnienia. Drugi obszar to pomoc osobie współuzależnionej w radzeniu sobie z negatywnymi emocjami, takimi jak poczucie winy, wstydu, złości czy frustracji. Terapeuta często pomaga także w nauce technik radzenia sobie z emocjami i rozwijaniu zdrowych mechanizmów radzenia sobie w trudnych sytuacjach. Trzecim jest rozwój zdrowych strategii postępowania, które pozwalają na lepsze funkcjonowanie w związku i w życiu osobistym. Osoba współuzależniona może nauczyć się ustanawiania zdrowych granic, wyrażania swoich potrzeb i emocji oraz zapobiegania powstawaniu negatywnych emocji i stresu.
Ważne jest, aby terapia była prowadzona przez doświadczonego terapeutę, który specjalizuje się w leczeniu uzależnień i współuzależnienia. Może być indywidualna lub grupowa, a wybór zależy od preferencji i potrzeb osoby współuzależnionej. Warto podkreślić, że terapia nie ma na celu „naprawiania” jej, ani rozwiązania problemu związanego z uzależnieniem. Zamiast tego skupia się na pomocy osobie współuzależnionej w nauce radzenia sobie z sytuacją i rozwijaniu zdrowych strategii postępowania, które pozwalają na lepsze funkcjonowanie w związku i w życiu osobistym.
* Powyższa porada jest sugestią i nie zastępuje wizyty u specjalisty. W przypadku problemów ze zdrowiem należy skonsultować się z lekarzem.
*Powyższa porada jest sugestią i nie zastępuje wizyty u specjalisty. W przypadku problemów ze zdrowiem należy skonsultować się z lekarzem.