WOLMED ŁÓDZKIE

Depresja to zaburzenie zdrowia psychicznego, zaliczane do zaburzeń nastroju. Choroba charakteryzuje się uporczywym smutkiem i/lub niemożnością odczuwania przyjemności. Wpływa również niekorzystnie na sen i apetyt, zwiększa zmęczenie i osłabia koncentrację. Jakie są najczęstsze przyczyny depresji?

Przyczyny powstawania depresji są złożone i nie w pełni poznane. Uważa się, że u podłoża najczęstszych przyczyn depresji leżą czynniki biologiczne, psychologiczne i społeczne.

Uszkodzenia struktury mózgu a depresja

Przyczyną depresji może być uszkodzenie struktury mózgu spowodowane stłuczeniem, niedokrwieniem występującym po udarze, krwiakiem mózgu, który mógł się ujawnić na przykład podczas wypadku samochodowego. Uszkodzenia struktury mózgu mogą wystąpić na podłożu organicznym, co oznacza, że w przypadku danego zaburzenia stwierdzono cechy wskazujące na uszkodzenie tkanki nerwowej mózgu.

Uszkodzenia organiczne mózgu leżące u podłoża depresji diagnozuje się w przy pomocy badań neuroobrazowych tomografii komputerowej. Na podstawie uzyskanych wyników lekarz może stwierdzić, czy doszło do zaniku tkanki mózgowej czy też poszerzenia komór bocznych. Pomocnym badaniem jest rezonans magnetyczny oraz badania neuropsychologiczne – Test Pamięci Wzrokowej Bentona, tekst MoCA, skala depresji Hamiltona oraz test Montgomery.

Warto mieć świadomość, iż uszkodzenia struktury mózgu to tylko jedna z grup czynników, które mogą wywołać chorobę. Depresja może być spowodowana zaburzeniem równowagi gospodarki hormonalnej, jak również mieć podłoże czynnościowe.

brain

Stres a depresja

Depresji u kobiet sprzyjają sytuacje związane ze stresem w życiu codziennym – utratą pracy, przemocą w rodzinie, alkoholizmem męża/partnera, przemęczeniem. Depresja u kobiet występuje także w okresie okołomenopauzalnym. Wiąże się z wahaniami stężeń estrogenów, ale nie tylko. Ogromne znaczenie ma też sytuacja rodzinna i zawodowa kobiety. Wyprowadzenie się dzieci z domu, zmiana pracy lub mniejsza aktywność zawodowa nie pozostają bez wpływu na kobiecą psychikę. Gdy kobietę dotyka długotrwały stres, dochodzi do wytworzenia kortyzolu w nadnerczach, który wpływa na obniżenie poziomu serotoniny, co może skutkować pojawieniem się zaburzeń depresyjnych. A jak je rozpoznać?

Osiowe objawy choroby

Rozwój depresji o podłożu czynnościowym, zwłaszcza w przypadku długotrwałego doświadczania stresu, często bywa niezauważany przez najbliższe otoczenie, jak i osobę chorą. Początkowe objawy są wiązane przede wszystkim z sytuacją stresową. Należą do nich m.in.:

  • problemy ze snem,
  • zaburzenia łaknienia,
  • utrata wagi ciała,
  • osłabienie odporności organizmu,
  • przygnębienie.

Z czasem objawy nasilają się, co może skutkować występowaniem myśli samobójczych, a nawet prób samobójczych.

Do osiowych objawów depresji zalicza się:

  • obniżony nastrój,
  • utratę zainteresowań i zadowolenia z życia,
  • spadek zaufania lub szacunku do siebie,
  • nawracające myśli o śmierci lub samobójstwie,
  • bezsenność,
  • spadek łaknienia,
  • wyraźny spadek libido.

Stres a depresja maskowana

Uważa się, że depresja maskowana może występować nawet trzy razy częściej niż depresja z klasycznymi objawami. Choroba najczęściej dotyka kobiety między 20 a 30 rokiem życia. Dolegliwość ta dotyka również mężczyzn, którzy początkowo podjęli próby zdiagnozowania towarzyszących im objawów w zupełnie innym ukierunkowaniu.

Depresja maskowana rozwija się na podłożu emocjonalnym. Wynika to z faktu, iż objawy somatyczne są o wiele łatwiejsze do przyjęcia niż wewnętrzne przeżycia. Nie bez znaczenia w rozwoju choroby są również wahania w zakresie wydzielania hormonów i neuroprzekaźników, które współwystępują ze stresorami psychospołecznymi, takimi jak traumatyczne przeżycia, przewlekła ekspozycja na stres, w tym utrzymywanie trudnych relacji, współwystępujące zaburzenia lękowe.

Odporność organizmu a depresja

Stres doznany w czasie wypadku może mieć wpływ na pogarszający się stan psychiczny osoby poszkodowanej. Niektórzy poszkodowani w wyniku stresu stają się bardziej płaczliwi lub bardziej przewrażliwieni. Co więcej, mogą pojawić się stany zapalne, różne dolegliwości, np. bóle gardła, stawów, a nawet zębów.

Każdy stan zapalny może wywołać zaburzenia pracy mózgu, prowadząc do depresji. Depresja może więc wynikać ze stanu obniżonej odporności organizmu, być zapowiedzią choroby zapalnej, a nawet nowotworowej. Najczęściej stwierdza się współistnienie depresji z chorobami przewlekłymi, takimi jak reumatoidalne zapalenie stawów, astma, cukrzyca, choroby płuc itd.

Badania naukowe potwierdzają, że stany zapalne w organizmie człowieka są poprzedzone bądź sygnalizowane spadkiem nastroju, a nawet depresją. Wynika to przede wszystkim z niebezpiecznych zmian w działaniu cząsteczek białkowych, zwanych cytokinami, odpowiedzialnych za system połączeń pomiędzy komórkami układu odpornościowego. Cytokiny nie tylko prowokują np. powstawanie gorączki, jako obrony przed infekcją, ale również wprowadzają zmiany w ośrodkowym układzie nerwowym, zmieniając biochemię mózgu. Zmiany te mogą skutkować zaburzeniami sfery emocjonalnej, pogorszeniem funkcji poznawczych, zdolności koncentracyjnych.

Świadomość tego, jak stan zapalny wpływa na pracę mózgu jest ważną wskazówką zarówno dla pacjentów, jak i diagnostów. Nie można analizować stanu zdrowia pacjenta wyłącznie w jednej sferze (np. zdrowia fizycznego), ponieważ aspekty fizyczny i psychiczny wzajemnie się przenikają i wpływają na siebie.

*Powyższa porada jest sugestią i nie zastępuje wizyty u specjalisty. W przypadku problemów ze zdrowiem należy skonsultować się z lekarzem.