Nerwica natręctw, zwana także zaburzeniem obsesyjno-kompulsyjnym (OCD), to stan psychiczny, w którym występują natrętne myśli, obrazy lub impulsy (obsesje), oraz powtarzające się zachowania lub rytuały (kompulsje). Objawy nerwicy natręctw mogą być zróżnicowane w różnych osobach, ale często obejmują obsesje, kompulsje oraz uczucia lęku i niepokoju. Jakie objawy są charakterystyczne dla nerwicy natręctw i na czym polega leczenie? – o tym na naszym Blogu.
Obsesje to natarczywe myśli, trudne do kontrolowania i często niepożądane, mogą też mieć postać powtarzających się obrazów (nieprzyjemnych, przerażających lub wulgarnych) oraz natrętnych impulsów, takich jak konieczność wykonania pewnej czynności w celu zapobieżenia czemuś złemu.
Nerwica natręctw objawia się również poprzez kompulsywne zachowania, czyli powtarzające się działania podejmowane w odpowiedzi na obsesje w celu złagodzenia uczucia niepokoju. Mogą to być skomplikowane rytuały lub uporczywa potrzeba sprawdzania, porządkowania, bądź czyszczenia przedmiotów. Osobom dotkniętym zaburzeniami obsesyjno-kompulsyjnymi często towarzyszy uczucie niepokoju, obawa lub strach, mają one też trudności z koncentracją i skupieniem uwagi na innych czynnościach, napotykają także trudności w codziennym funkcjonowaniu z powodu uciążliwych myśli i kompulsywnych zachowań.
Objawy nerwicy natręctw mogą być różnorodne i mieć różną postać u konkretnych osób. Przyczyny tego zaburzenia nie są jednoznaczne i mogą wynikać z połączenia różnych czynników biologicznych, psychologicznych i środowiskowych. Istnieje związek między nerwicą natręctw, a nieprawidłowościami w funkcjonowaniu neurochemii mózgu, szczególnie związanymi z neuroprzekaźnikami, takimi jak serotonina czy dopamina, które wpływają na regulację nastroju, lęku i kontrolę impulsów. Ryzyko rozwoju OCD wzrasta u osób, które doświadczyły stresujących lub traumatycznych wydarzeń życiowych lub mają trudności z radzeniem sobie ze swoimi emocjami. Czasami objawy nerwicy natręctw pojawiają się po traumatycznym wydarzeniu, jak na przykład utrata bliskiej osoby lub doświadczenie przemocy. Niektórzy naukowcy sugerują, że nerwica natręctw może mieć związek z pewnymi wzorcami uczenia się i warunkowania. Na przykład, kiedy osoba wykazuje określone rytuały lub kompulsje w odpowiedzi na obsesje, może tymczasowo poczuć ulgę lub złagodzenie niepokoju. Ten pozytywny efekt może wzmocnić te zachowania i prowadzić do ich nawracania.
Leczenie nerwicy natręctw może przebiegać różnymi metodami, w zależności od indywidualnych potrzeb i preferencji pacjenta. Najczęściej stosowanym podejściem terapeutycznym jest kombinacja terapii psychologicznej i farmakoterapii. Jedną z najbardziej skutecznych form terapii uznaje się terapię poznawczo-behawioralną. CBT koncentruje się na identyfikowaniu i modyfikowaniu niezdrowych wzorców myślenia i przekonań związanych z obsesjami. Metoda ta obejmuje stopniowe narażanie pacjenta na sytuacje wywołujące lęk związany z obsesjami, bez wykonywania kompulsji, co nazywane jest terapią ekspozycji i reakcji zaporowych (ERP). Terapia poznawczo-behawioralna może również zawierać techniki redukcji stresu i umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach. W leczeniu nerwicy natręctw często stosowane są również leki, zwłaszcza selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), które mogą istotnie zmniejszyć nasilenie objawów OCD. Leki te pomagają w regulacji neurochemicznych zaburzeń w mózgu oraz zmniejszają objawy lęku, obsesji i kompulsji. Decyzje dotyczące farmakoterapii należy konsultować z lekarzem psychiatrą, który może przepisać odpowiednie leki, regularnie monitorować ich skuteczność i ewentualne skutki uboczne. Warto również pamiętać, że nerwica natręctw często współistnieje z innymi zaburzeniami psychicznymi. Mogą one mieć wpływ na przebieg OCD i skuteczność leczenia. Do najczęściej współwystępujących są zaburzenia: lękowe, nastroju, odżywiania oraz po traumatycznym stresie. Współistnienie tych zaburzeń może utrudniać diagnozę, leczenie i proces zdrowienia. Dlatego ważne jest, aby podczas diagnozy i leczenia OCD zwrócić uwagę na potencjalne inne zaburzenia, aby zapewnić pacjentowi kompleksowe podejście terapeutyczne.
Zdj. www.pixabay.com
*Powyższa porada jest sugestią i nie zastępuje wizyty u specjalisty. W przypadku problemów ze zdrowiem należy skonsultować się z lekarzem.