Obecnie czasy stają się coraz trudniejsze dla człowieka – stres, pościg za pieniędzmi oraz nadużywanie alkoholu i innych substancji psychoaktywnych stają się dominującymi problemami. W swoich gabinetach psychiatrzy spotykają pacjentów borykających się z depresją, zaburzeniami lękowymi, którzy pragną poprawić swoje samopoczucie za pomocą terapii farmakologicznej i psychoterapii. Niestety, nie zawsze odnoszą one sukces, wymagając leczenia stacjonarnego. Zauważam wzrost zaburzeń lękowych, fobii społecznych, zespołu obsesyjno-kompulsyjnego (OCD) oraz zaburzeń osobowości, w tym borderline. Wydaje się, że zwiększająca się liczba pacjentów z podwójną diagnozą staje się pewnym znakiem obecnych czasów – mówi dr n. med. Sławomir Adam Wolniak, specjalista psychiatra, prezes Wolmed Sp. z o.o.
CZYM JEST PODWÓJNA DIAGNOZA?
Podwójna diagnoza to termin używany w kontekście zdrowia psychicznego, opisujący sytuację, w której u pacjenta jednocześnie występuje co najmniej jedno zaburzenie psychiczne, na przykład depresja, lęki, schizofrenia oraz uzależnienie od substancji psychoaktywnych. Jest to nie lada wyzwanie dla zespołu medycznego, który ma do czynienia z problemami związanymi ze zdrowiem psychicznym oraz uzależnieniem. Zjawisko podwójnej diagnozy jest dość powszechne, a oba te problemy często mogą się wzajemnie nasilać i komplikować proces leczenia. W Polsce, pacjentów z podwójną diagnozą, jest coraz więcej. Z raportu Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, opublikowanego w 2018 r. wynika, że aż 45% osób uzależnionych od różnego rodzaju substancji cierpiało na co najmniej jedno zaburzenie psychiczne. Związki, pomiędzy uzależnieniem, a współwystępowaniem zaburzenia psychicznego, mogą być bardzo różne. Czasem jest tak, że osoba cierpiąca na zaburzenia psychiczne reguluje emocje poprzez nadużywanie substancji psychoaktywnych. W przypadku innej grupy pacjentów uzależnienie może być przyczyną zaburzeń, ponieważ długotrwałe nadużywanie substancji psychoaktywnych może wpływać negatywnie na funkcjonowanie mózgu i w rezultacie pojawienie się zaburzenia, czy nawet choroby psychicznej.
LECZENIE PACJENTÓW Z PODWÓJNĄ DIAGNOZĄ
Dla osób z podwójną diagnozą istotne jest zastosowanie podejścia leczenia zintegrowanego, które uwzględnia zarówno kwestie zdrowia psychicznego, jak i uzależnienia. Terapia może obejmować farmakoterapię, psychoterapię, wsparcie psychospołeczne, a także programy odwykowe i terapię uzależnień. Ważnym aspektem jest edukacja pacjentów i ich rodzin na temat obu problemów oraz sposobów radzenia sobie z nimi w codziennym życiu. Skuteczne leczenie podwójnej diagnozy wymaga zaangażowania wielu specjalistów – psychiatry, psychoterapeuty i terapeuty uzależnień. Na początku istotne jest dokładne zdiagnozowanie zarówno zaburzeń psychiatrycznych, jak i uzależnienia od substancji. Dzięki temu lekarz psychiatra może określić, jakie konkretne problemy występują u pacjenta i jakie są wzajemne zależności między nimi. Istotne jest zastosowanie farmakoterapii w celu złagodzenia objawów zaburzeń psychiatrycznych. Warto jednak pamiętać, że niektóre leki mogą wchodzić w interakcje z substancjami psychoaktywnymi, dlatego ważne jest ścisłe monitorowanie pacjenta. W Klinice Wolmed pacjenci otrzymują pomoc, której na dany moment potrzebują, ze względu na to, że funkcjonują u nas dwa oddziały – psychiatryczny oraz terapii uzależnień. To stwarza możliwość holistycznego podejścia do pacjenta, identyfikację i leczenie wielu problemów jednocześnie. Istotnym aspektem jest też, to, że często pacjenci z podwójną diagnozą nie zdają sobie sprawy z istnienia zaburzeń psychicznych lub ukrywają swoje problemy z uzależnieniem. Dzięki obecności obu oddziałów w naszej klinice możliwe jest szybsze wykrycie i interwencja w przypadku pacjentów z podwójną diagnozą.
Warto wspomnieć, że na kilkutygodniowym pobycie w ośrodku stacjonarnym leczenie się nie kończy. Pacjenci kontynuują leczenie psychiatryczne oraz psychoterapię lub terapię uzależnień. Jest to także możliwe w Poradniach Wolmed w Bełchatowie, Piotrkowie Trybunalskim oraz Pajęcznie.
*Powyższa porada jest sugestią i nie zastępuje wizyty u specjalisty. W przypadku problemów ze zdrowiem należy skonsultować się z lekarzem.